­Mar­k en de Ut­recht­se
on­der­wa­ter­we­reld

Bij natuur in Utrecht denk je al snel aan de mooie stadsparken en bossen. Maar wist je al dat de Oudegracht ook één groot natuurgebied is? Stadsecoloog Mark geeft je een kijkje in deze onderwaterwereld. “In de Oudegracht bruist het van het leven. Maar dat weten veel bewoners van Utrecht nog niet. Met de Visdeurbel zie je een klein stukje van deze bijzondere onderwaterwereld. Maar er is nog veel meer te ontdekken.” Duik je mee?

“In 2012 verhuisde ik naar Utrecht en raakte ik gefascineerd door haar geschiedenis en met name de Oudegracht”, vertelt Mark. “De Utrechtse grachtengordel verbindt twee rivieren aan elkaar; aan de zuidzijde bij Ledig Erf stroomt de Kromme Rijn de stad in en aan de noordzijde stroomt de Vecht via de Weerdsluis de stad weer uit. Daarmee is de Oudegracht onderdeel van dit rivierensysteem en een heel belangrijke verbindingsroute voor vissen en ander waterleven. Maar dat heb je niet door als je over de grachten supt of in een bootje een rondje singel vaart. Onder het oppervlak bruist het van het leven. Het is echt uniek dat de stad zo in verbinding staat met de natuur. De grachten vormen eigenlijk het grootste natuurgebied van Utrecht!”

Visdeurbel in de Weerdsluis

De inmiddels wereldberoemde visdeurbel kwam als spontaan idee op toen Mark in gesprek raakte met de sluiswachter van de Weerdsluis. De plek waar jaarlijks duizenden vissen van de Vecht naar de Oudegracht proberen te komen voor de paaitrek. Maar tot een paar jaar geleden voor een dichte deur lagen te wachten. “Hoe tof is het dat iedereen nu mee kan helpen vissen de stad binnen te laten.” Om de visdeurbel nóg spectaculairder te maken kwam Mark dit jaar met het idee om een stukje Domtoren pontificaal voor de onderwatercamera te zetten. “Het icoon van de stad ín de gracht. Ornamenten van de Dom zijn gemaakt van natuursteen. Perfect voor kleine beestjes en vissen om op te leven en achter te schuilen.”

Beeld van de onderwatercamera. ©visdeurbel.nl

Utrechtse grachten als stedelijk onderwaterreservaat

Structuur in het water is ontzettend belangrijk. Op dit moment zijn de meeste grachten nog kaal en leeg, een soort blauwe woestijn. Met waterplanten, dood hout en stenen creëer je schuilplaatsen voor de vissen en ontstaat er voedsel, zoals mosseltjes en waterinsecten. Zo kunnen we de biodiversiteit in de grachten explosief laten toenemen. De stad Utrecht is groot geworden door de rivier waar langs zij gebouwd is; door de vruchtbare rivierklei, visserij en de belangrijke handelsroute die de rivier vormde. Het stuk Domtoren is daarom een symbolische én nuttige toevoeging aan de rivier.

“Mijn ultieme droom als ecoloog voor Utrecht is om de grachten van Utrecht uit te roepen tot stedelijk onderwaterreservaat. Het eerste ter wereld! Voor de biodiversiteit én om natuur en mens nog dichterbij elkaar te brengen. Op veel plekken lijken mensen en natuur niet goed samen te gaan. Utrecht laat zien dat dit anders kan. Met de grachten misschien straks wel als mooiste voorbeeld.”

De vissen dit voorjaar een handje helpen? Kijk dan mee via de Visdeurbel. “Er kijken as we speak 130 mensen live mee met de onderwatercamera” checkt Mark nog even, “iedereen kan de komende maanden online meehelpen de deur voor de vissen te openen, zelfs in Amerika hebben we nu een groot aantal volgers”, vertelt Mark.

Ook meekijken en de sluiswachter waarschuwen als je vissen ziet voor de deur van de sluis? Ga dan snel naar www.visdeurbel.nl!